Skąd się bierze stres

14 listopada 2012

Permanentne zmę­cze­nie, spa­dek odpor­no­ści, zabu­rze­nia libi­do i zabu­rze­nia snu – to tyl­ko wierz­cho­łek góry lodo­wej, któ­rą zwą stre­sem. Jak go zwal­czyć, jak się przed nim bronić?

Źródła i poziom stresu 

Źródłem stre­su mogą być róż­no­rod­ne zda­rze­nia o nega­tyw­nym poten­cja­le, jak rów­nież sytu­acje życio­we, któ­re na pozór nie zali­cza­my do oko­licz­no­ści budzą­cych nad­mier­ne emocje.

Badania prze­pro­wa­dzo­ne przez dwóch ame­ry­kań­skich naukow­ców, dały pod­sta­wy do opra­co­wa­nia listy zda­rzeń i przy­pi­sa­nie im punk­tów obra­zu­ją­cych ska­lę (poziom) stre­su. Jako naj­bar­dziej trau­ma­tycz­ne prze­ży­cie uzna­no śmierć współ­mał­żon­ka, przy­pi­su­jąc mu mak­sy­mal­na licz­bę punk­tów. Naukowcy dowie­dli jed­nak, że źró­dłem stre­su mogą być rów­nież zda­rze­nia nio­są­ce ze sobą daw­kę pozy­tyw­nych emo­cji, na przy­kład wła­sny ślub.

Zdarzenie Punkty
1. Śmierć współ­mał­żon­ka 100
2. Rozwód 73
3. Separacja mał­żeń­ska 65
4. Pobyt w więzieniu 63
5. Śmierć bli­skiej oso­by (z rodziny) 63
6. Zranienie cia­ła lub choroba 53
7. Ślub 50
8. Utrata pra­cy 47
9. Pogodzenie się z mał­żon­kiem (zakoń­cze­nie konfliktu) 45
10. Przejście na ren­tę lub emeryturę 45
11. Choroba w rodzinie 44
12. Ciąża 40
13. Problemu w poży­ciu seksualnym 39
14. Urodzenie dziec­ka 39
15. Zmiana pra­cy 39
16. Radykalne zmia­ny w zakre­sie finan­sów domo­wych (zmia­na wynagrodzenia) 38
17. Śmierć bli­skie­go przyjaciela 37
18. Przekwalifikowanie zawo­do­we 36
19. Eskalacja mał­żeń­skich (part­ner­skich) konfliktów 35
20. Zaciągnięcie dłu­gu pod zastaw hipoteczny 31
21. Informacja o koniecz­no­ści zwro­tu długu 30
22. Zmiana zakre­su odpo­wie­dzial­no­ści w pracy 29
23. Opuszczenie przez doro­słe dzie­ci domu rodzinnego 29
24. Kłótnie i kon­flik­ty z rodzi­ną współmałżonka 29
25. Zwiększenie sta­rań o wyko­na­nie jakie­goś zadania 28
26. Rozpoczęcie lub zakoń­cze­nie pra­cy zawo­do­wej współmałżonka 26
27. Rozpoczęcie lub zakoń­cze­nie edu­ka­cji szkolnej 26
28. Wahania stan­dar­du, pozio­mu życia 25
29. Konflikt z szefem 23
30. Zmiany warun­ków pracy 20
31. Zmiana miesz­ka­nia 20
32. Zmiana szko­ły 20
33. Zmiana spo­so­bu spę­dza­nia cza­su wolnego 19
34. Zmiany w prak­ty­kach religijnych 19
35. Zmiany w pro­wa­dze­niu życia towarzyskiego 18
36. Zaciągnięcie kre­dy­tu hipotecznego 17
37. Zmiana godzin snu 16
38. Zmiana czę­sto­tli­wo­ści spo­tkań rodzinnych 15
39. Zmiana nawy­ków żywieniowych 15
40. Rozpoczęcie urlo­pu, wyjazd na wakacje 13
41. Obchodzenie świąt Bożego Narodzenia 12
42. Niewielkie naru­sze­nie prze­pi­sów prawnych 11

Powyższe zda­rze­nia mogą mieć zarów­no pozy­tyw­nym jak i nega­tyw­ny wpływ na zdro­wie czło­wie­ka, jak i dzia­łać cał­ko­wi­cie nega­tyw­nie. W przy­pad­ku stre­so­rów o zabar­wie­niu ujem­nym (śmierć, zwol­nie­nie z pra­cy) powo­du­ją one zacho­wa­nia destruk­cyj­ne i obni­ża­ją­ce odpor­ność jed­nost­ki na czyn­ni­ki zewnętrz­ne. Jeśli zaś cho­dzi o stre­so­ry o zabar­wie­niu dodat­nim (ślub, urlop), mogą one peł­nić rolę wyzwa­la­czy nie­zbęd­nej ener­gii życiowej.

Życie codzien­ne

Oprócz ele­men­tów stre­so­gen­nych zwią­za­nych z kon­kret­ny­mi zda­rze­nia­mi, ist­nie­ją jesz­cze inne źró­dła stre­su. Są nimi stre­so­ry zwią­za­ne z codzien­nym funk­cjo­no­wa­niem (stres ende­micz­ny) oraz wyda­rze­nia­mi  zmia­ny  życio­wej. Są to mię­dzy innymi:

  • brak wpły­wu na okre­ślo­ną sytu­ację, np. kor­ki uliczne,
  • nie­po­kój o przy­szłość, np. zamar­twia­nie się o prze­bieg jutrzej­sze­go dnia,
  • koniecz­ność funk­cjo­no­wa­nia pod pre­sją cza­su (z góry narzu­co­ne ter­mi­ny, zada­nia na „wczo­raj”),
  • zbyt duży wymiar obo­wiąz­ków, któ­rym trud­no jest spro­stać (zarów­no w domu, jaki i w pracy),
  • zbyt wygó­ro­wa­ne ambi­cje i pro­blem z osią­gnię­ciem zało­żo­nych celów,
  • za wyso­kie wyma­ga­nia, nie­współ­mier­ne do otrzy­ma­ne­go wsparcia,
  • nie­wła­ści­wa die­ta wywo­łu­ją­ca stres (nad­miar soli).


Image cour­te­sy of [ima­ge cre­ator name] / FreeDigitalPhotos.net

Podobał Ci się arty­kuł, podziel się z innymi
  • Twitter
  • Facebook
  • email

Jeden komentarz

  • elen 6 grudnia 2012jako13:21

    A mnie wszyst­ko dener­wu­je. każ­dy stres u mnie ma poziom 100. To pew­nie efekt poje­sien­nej chan­dry, ale wku­rza. A na dłuż­szą metę skoń­czy się pew­nie depresją.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wróć na stronę GŁÓWNĄ